Filosofía en español 
Filosofía en español

Juan Huarte de San Juan · Examen de ingenios, para las ciencias

Index librorum expurgatorum, Illustrissimi ac Reverendis. D. D. Gasparis a Quiroga, Cardinalis & Archiep. Toletani Hispan. generalis Inquisitoris iussu editus

Madriti, apud Alfonsum Gomezium Regium Typographum, Anno MDLXXXIIII, hojas 116r-118v


Huarte, expurgo 1584, hoja 116rHuarte, expurgo 1584, hoja 116vHuarte, expurgo 1584, hoja 117r
Huarte, expurgo 1584, hoja 117vHuarte, expurgo 1584, hoja 118rHuarte, expurgo 1584, hoja 118v

EXAMEN de ingenios.

Del libro intitulado, Examen de ingenios, que compuso el doctor Juan Huarte de san Juan

[1] En el prólogo primero, plana 2, al fin (según la impresión hecha en Baeza, año 1575) quítese donde dice, Que es un aviso que Galeno, hasta, único y singular.

[2] En el prólogo segundo, quítese la glosa de la margen, que dice La misma elección hacía Cristo.

[3] En el mismo prólogo 2, foja 6, plana 2, quítese desde, Este repartimiento de ciencias, hasta, es error muy grande.

[4] Foja 7, plana 2, en el medio, quítese, Y que lo mismo acontece en los hombres. Y más adelante donde dice, hay elección de ingenios, quítese, de ingenios.

[5] Capítulo 1, foja 11, plana 2, quítese desde, Así él, usando el mismo oficio, hasta, salen con lo que pretenden, foja 12, plana 1.

[6] En el cap. 2, al principio, foja 21, plana 2, quítese desde donde dice, La gente vulgar, hasta, aunque verdadera se ha de dar.

[7] Foja 23, plana 1, al fin, quítese desde, Dicen que Dios los sanó, hasta, industria del médico.

[8] Plana 2, antes del medio, quítense estas palabras: Todas las virtudes y vicios.

[9] Cap. 3, foja 37, plana 2, quítese desde, Por donde se entiende que los brutos animales, hasta donde dice en la foja 39, plana 2, no más de por intensión.

[10] Cap. 4, foja 43, plana 1, quítese, Y que este es el maestro que enseña a las ánimas como han de obrar, hasta, ni dar a entender.

[11] En la plana 2 de la misma foja, quítese: Pero esta manera de hablar ya la dejamos reprobada atrás.

[12] Foja 44, plana 1, al fin, quítese desde, Y si Dios fuera el autor, hasta, produce mil disparates.

[13] Foja 45, al fin, donde dice, Gran razón tuvo Hipp. en decir, que las ánimas eran sabias, sin haber tenido maestro, o póngase a la margen, La sentencia de estos filósofos es falsa.

[14] Foja 47, plana 1, al fin, quítense estas palabras, Su prudencia, su misericordia, su justicia.

[15] En la plana 2, quítese, Hacen los discursos. Y más adelante donde dice, perdería luego la prudencia, quítese, la prudencia.

[16] Foja 48, plana 2, quítese, Tienen sus prudencias.

[17] Foja 49, al fin, donde dice, Con los filósofos vulgares, quítese, vulgares. Y más adelante quítese desde, puesto caso que en esto hay opiniones, hasta, hay dos o tres. En la glosa de la margen, quítese, tres ánimas.

[18] Fo. 51, pl. 1, quítese, no es menester maestro que nos enseñe.

[19] Foja 52, plana 2, quítese desde, De este don estarán muy lejos, hasta, como arriba dije.

[20] Foja 60, plana 1, quítese: Pareciendo este caso en parte al de Jacob.

[21] Cap. 5, foja 61, pla. 2, al fin, quítese desde, Necesariamente allá dentro en el cerebro, hasta, es contra toda filosofía natural.

[22] Foja 73, quítese desde, De esta doctrina se infiere claramente, hasta, húmedo a predominio.

[23] Cap. 6, foja 80, pla. 1, quítese desde, Según esto el verdadero, hasta, si es así lo que afirma.

[24] En la plana siguiente quítese desde, En la cual materia se ofrecen, hasta, no poderse demostrar.

[25] Foja 82, plana 1, al fin, quítese, De esto dijimos, hasta, y que la una y la otra se remitan.

[26] Foja 85, plana 1, quítese desde, A la primera duda principal, hasta, son de igual perfección y saber.

[27] Foja 86, plana 2, quítese desde, Si no es por alguna razón, hasta, ni hay hombre que lo entienda.

[28] Foja 87, plana 1, quítese desde, Las razones en que se funda, hasta, hanse como sensible.

[29] En la plana siguiente al fin, quítese desde donde dice, Lo mismo decimos del entendimiento, que su propio instrumento, hasta la foja 89, plana 1, donde dice, El papel blanco y liso con el que ha de escribir.

[30] Capítulo séptimo, quítese todo, desde el principio del título donde dice, Capítulo séptimo, donde se muestra, que aunque el ánimo racional ha menester el temperamento de las cuatro calidades primeras, &c. hasta el fin del capítulo donde dice, Y que por esta razón apetecen estar en unos lugares, y huyen de otros sin ser corruptibles.

[31] Capítulo décimo, foja 152, plana primera al fin, quítese desde donde dice, Si no que la filosofía natural pertenece al entendimiento, de la cual potencia carecen los oradores, hasta, por no tener entendimiento para alcanzar la verdad, en la foja 153, al fin.

[32] Foja 160, plana segunda, quítense aquellas palabras: Castidad, humildad, temor, y reverencia de Dios: caridad, misericordia, y gran reconocimiento de sus pecados, con suspiros y lágrimas.

[33] Capítulo doce, foja 206, plana segunda, quítese lo que dice. Y viniendo a comer un alimento de tan poca resistencia, todo se les convertía en cólera. Y adelante en la misma plana, desde, Esto mismo les aconteció a los Hebreos con el maná, hasta, para los engordar.

[34] Capítulo trece, foja 231, plana 1, quítese: El mayor que ha hecho el hombre.

[35] Foja 249, plana 1, quítese: Es contra la doctrina evangélica.

[36] Capítulo catorce, foja 265, plana segunda al fin, quítese desde donde dice, Cuan repugnante sea a la naturaleza del hombre salir inclinado a virtud, pruébase claramente considerando, hasta, donde dice en la foja 266, plana primera, porción inferior, era imposible (quedando a los principios de su naturaleza) dejar de ser inclinado a mal.

[37] Foja 267, plana primera, quítese desde donde dice, Porque ya hemos dicho, y probado atrás, que para dar Dios alguna ciencia sobrenatural a los hombres, &c. hasta donde dice, en la foja 268, plana primera, al fin, no podemos vencer nuestra naturaleza, nos lo dice la filosofía natural.

[38] Foja 264, plana primera, quítense aquellas palabras: Que puesto caso que pecó muchas veces, no por esto perdía el nombre, ni hábito de virtuoso.

[39] Cap. 15. §. qué diligencias se han de hacer para conservar el ingenio, fo. 351, quítese desde, Con esta misma receta se crió, hasta el fin del libro donde dice, Laudetur Christus in aeternum.